Μια μάχη εξελίσσεται στις μέρες μας. Αντίπαλοι είναι από τη μια πλευρά οι τυπωμένες σε χαρτί σελίδες βιβλίων και από την άλλη η μεταφορά τους σε ψηφιακή μορφή σε έναν από τους πολλούς τύπους ηλεκτρονικών συσκευών ανάγνωσης που κυκλοφορούν. Και ανάμεσά τους ο αναγνώστης.

Αυτός που θέλει να κρατήσει ένα βιβλίο, που θα το πάρει μαζί του στην παραλία, που θα το ανοίξει την ώρα της μεσημεριανής ανάπαυλας. Υπάρχει και ο άλλος, που υποστηρίζει ότι το παραδοσιακό βιβλίο είναι βαρύ, πιάνει χώρο, και επιθυμεί να έχει άμεση πρόσβαση στη μικρή ή μεγαλύτερη συλλογή βιβλίων του. Ως τώρα το παραδοσιακό βιβλίο αντέχει, αλλά είναι πολλές οι ενδείξεις ότι θα αρχίσει να υποχωρεί σε ορισμένα τουλάχιστον μέτωπα.

Προβληματισμοί στην Ελλάδα
Από καιρό και οι εκδοτικοί οίκοι στην Ελλάδα έχουν αντιληφθεί ότι πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο διάδοσης των βιβλίων που διακινούν. Είναι γνωστό ότι το θέμα είχε τεθεί σε συζητήσεις στη διάρκεια των διοργανώσεων της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, τους είχε απασχολήσει και απ’ ό,τι μπορεί να αντιληφθούν οι ενδιαφερόμενοι, κάνοντας μια σύντομη διαδρομή στις ηλεκτρονικές σελίδες των εκδοτικών οίκων, πολλοί τίτλοι των καταλόγων τους διατίθενται και σε ηλεκτρονική μορφή. Το ερώτημα είναι εάν και κατά πόσο το αναγνωστικό κοινό έχει εκτιμήσει αυτήν την προσφορά ή όχι.

«Δεν είναι ευρέως διαδεδομένη στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό η τεχνολογία των e-books. Tώρα γίνονται τα πρώτα βήματα και οι έλληνες αναγνώστες είναι ακόμα επιφυλακτικοί. Με μεγαλύτερη άνεση τα αποδέχεται η νεότερη γενιά, και αυτό είναι αυτονόητο, δεδομένου ότι οι νέοι έχουν καλύτερη εξοικείωση με την τεχνολογία και τις εξελίξεις της» είναι η άποψη του εκδοτικού οίκου «Μεταίχμιο». Ανάλογη είναι και η άποψη της Εύας Καραϊτίδη, των εκδόσεων «Εστία»: «Είναι πιθανόν να συμβεί μια εκρηκτική αύξηση στην Ελλάδα, ξαφνική όπως και με το internet. Τα ηλεκτρονικά μέσα, ο υπολογιστής και τα έξυπνα τηλέφωνα, τα smartphones, έχουν καλλιεργήσει καινούργιες συνθήκες και συνήθειες αναγνωστικές, οι οποίες τείνουν να καθιερώσουν ανεπαισθήτως το ηλεκτρονικό βιβλίο ως κάτι εντελώς φυσικό».

Ένδειξη της τάσης που επικρατεί είναι και η είσοδος στο χώρο εκδοτικών οίκων που απευθύνονται σε πιο αυστηρό στις επιλογές του κοινό όπως ο « Ίκαρος».

“Δεν είναι ευρέως διαδεδομένη στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό η τεχνολογία των e-books. Επιφυλακτικοί είναι οι έλληνες αναγνώστες.”

Όσα προηγήθηκαν και όσα έπονται
«Ξεκίνησε τη διάθεση ψηφιακών βιβλίων από το 2010. Αν και το κοινό που τα προτιμάει είναι ακόμη περιορισμένο στη χώρα μας, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι η τάση είναι να αυξηθεί» λέει ο Νίκος Αργύρης για τον «Ίκαρο» και προσθέτει «πιστεύω πως το περιεχόμενο είναι σημαντικότερο του φορμά και το έντυπο θα συνεχίσει να είναι μαζί μας για πολύ καιρό».

Έχει ενδιαφέρον ότι το κοινό των εκδόσεων « Ίκαρος», του εκδοτικού οίκου των ποιητών του Νόμπελ, όπως συχνά χαρακτηρίζεται, αποδέχθηκε την πρωτοβουλία της κυκλοφορίας και ηλεκτρονικών βιβλίων όπως αναφέρει ο κ. Αργύρης «την αγκάλιασε αρκετά θερμά και τα σχόλια που λάβαμε ήταν μόνο θετικά».

Το 2010 είχαν κυκλοφορήσει και οι πρώτοι ηλεκτρονικοί τίτλοι από το «Μεταίχμιο». Ήταν σχολικά βοηθήματα για το γυμνάσιο, για να ακολουθήσουν την ίδια χρονιά και οι πρώτες ψηφιακές εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης λογοτεχνίας, δοκιμίων και παιδικών βιβλίων. «Μέχρι σήμερα έχουν ψηφιοποιηθεί 280 τίτλοι μας. που διατίθενται από το ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο του ‘Μεταίχμιου’ και από άλλα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία» αναφέρει η Ντόρα Τσακνάκη εκ μέρους του «Μεταίχμιου», ενώ το θέμα της διάθεσης αυτών των βιβλίων το θέτει και ο Νίκος Αργύρης «Δύο καθοριστικοί παράγοντες για τη διεύρυνση του κοινού είναι η διάθεση οικονομικών συσκευών ανάγνωσης και το αγκάλιασμα του ψηφιακού βιβλίου από τα παραδοσιακά βιβλιοπωλεία. Ήδη κάποια έχουν ξεκινήσει τη διάθεση ebook, ενώ είναι στα άμεσα σχέδια αρκετών άλλων». Όπως επίσης λέει «πλέον κάθε τίτλος κυκλοφορεί και σε ebook και είναι στα σχέδιά μας να αυξήσουμε τους διαθέσιμους τίτλους. Τα πράγματα είναι κάπως πιο δύσκολα όσον αφορά τα παλαιότερα βιβλία, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και πολλά κλασικά έργα, διότι δεν υπάρχουν ψηφιακά αρχεία από τα οποία να δημιουργηθεί το ebook». Από τους παλαιότερους εκδοτικούς οίκους και η «Εστία» έχει διαθέσει σε ηλεκτρονική μορφή περίπου 40 τίτλους. «Είναι μια πρώτη γνωριμία και γνωρίζουμε ότι οι φυσικοί τους αναγνώστες σήμερα είναι κυρίως άνδρες με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το είδος των κειμένων. Οι τίτλοι μας θα πολλαπλασιαστούν όταν λύσουμε το θέμα του πολυτονικού και της παλαιότητας των αρχείων, που καθυστερούν τη μετατροπή σε πάμπολλα βιβλία των εκδόσεών μας» λέει για την «Εστία» η Εύα Καραϊτίδη, ενώ για την πολιτική που ακολουθεί το «Μεταίχμιο» η Ντόρα Τσακνάκη αναφέρει «Κυκλοφορούμε τίτλους μας σε ebook τρεις με τέσσερις μήνες μετά την έκδοσή τους, με εξαίρεση τα πολύ σημαντικά μας βιβλία που έχουμε την υποψία ότι θα γίνουν μπεστ σέλερ. Σε αυτήν την περίπτωση τα βιβλία ψηφιοποιούνται ταυτόχρονα με την έντυπη έκδοσή τους, καθώς η μία μορφή έκδοσης βοηθάει την άλλη».