Έχει περάσει ένας χρόνος από την ημέρα που αγόρασα το πρώτο μου Kindle. Δεν ήταν αυτό που λέμε επανάσταση στη ζωή μου. Δεν άλλαξε ουσιαστικά τίποτα. Συνεχίζω να αγοράζω έντυπα βιβλία (άλλωστε πολλά από αυτά που θέλω δεν κυκλοφορούν και σε ebook), εξακολουθώ να απολαμβάνω τη μυρωδιά και την υφή του χαρτιού, όμως έχω ένα ακόμα παράθυρο ανοιχτό στον κόσμο, αυτή τη φορά ηλεκτρονικό.
Ο e-reader και το έντυπο βιβλίο λειτουργούν συνδυαστικά και κάπως έτσι βλέπω την ιστορία να προχωρά (το ρυθμό εξέλιξης της ηλεκτρονικής ανάγνωσης θα τον δώσουν οι εκδοτικοί οίκοι και όχι οι αναγνώστες). Τα πράγματα όμως είναι πολύ διαφορετικά στα μίντια. Στη δική μου καθημερινότητα οι ηλεκτρονικές εκδόσεις έχουν αντικαταστήσει μέσω του smartphone και του tablet εντελώς τις εφημερίδες. Σπάνια πια αγοράζω μια έντυπη έκδοση (δεν είμαι ακριβώς το κοινό που δελεάζεται με τις προσφορές), προτιμώ χίλιες φορές περισσότερο να ενημερώνομαι γρήγορα και σφαιρικά από το διαδίκτυο. Πιστεύω λοιπόν ότι οι εφημερίδες και τα περιοδικά θα πρέπει για να έχουν λόγο ύπαρξης στο μέλλον να προσφέρουν στον αναγνώστη κάτι περισσότερο, πιο ουσιαστικό, από αυτό που του προσφέρει το διαδίκτυο. Όχι γρήγορη ενημέρωση, αλλά μεγαλύτερη και σε βάθος ανάλυση των γεγονότων, υψηλή αισθητική και περισσότερες αποκλειστικότητες. Προς το παρόν τα έντυπα δείχνουν να έχουν πέσει στην παγίδα και να ακολουθούν το Internet. Τα ζητήματα πια τίθενται στο διαδίκτυο, αυτό τροφοδοτεί με ειδήσεις και τάσεις τα έντυπα, όμως για να παραμείνουν τα τελευταία όρθια θα πρέπει να συμβεί το αντίστροφο. Μια δυνατή συνέντευξη, ένα αντικειμενικό άρθρο, μια πολιτική ανάλυση που σέβεται και παρουσιάζει όλες τις απόψεις, θα μπορούσαν να σώσουν μια έντυπη εφημερίδα. Η ύλη, το περιεχόμενο, η δημοσιογραφική ταυτότητα, είναι αυτά που θα πρέπει να ενισχυθούν στον Τύπο. Αντίστοιχα, στα περιοδικά θα πρέπει να υπάρχουν φωτογραφίες υψηλής αισθητικής που αδυνατούν να έχουν στη διάθεσή τους λόγω μειωμένου budget τα διαδικτυακά περιοδικά, ιδιαίτερα στοιχεία του graphic design ή μεγάλα κείμενα τα οποία ο αναγνώστης του διαδικτύου που «υποφέρει» από σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής θα δυσκολεύεται να παρακολουθήσει σε μια ιστοσελίδα. Προς το παρόν αυτό δεν συμβαίνει. Οι μεν εφημερίδες απολύουν τους εξειδικευμένους συντάκτες και ρεπόρτερ, απαξιώνοντας έτσι το ίδιο τους το περιεχόμενο, τα δε περιοδικά προσπαθώντας να μειώσουν τα κόστη τραυματίζουν την εικόνα τους και χαλούν το περιβάλλον που είχαν δημιουργήσει για να φιλοξενούν διαφημίσεις πολυτελών προϊόντων.
Έχω στη διάθεσή μου δύο βιβλία, τροφή για σκέψη: το «Οι λέξεις και το χρήμα» του Αντρέ Σιφρίν (εκδ. Αιώρα) που μιλάει «για τον κατακλυσμό των βιβλιοπωλείων από μπεστ σέλερ και την συνακόλουθη μείωση των ποιοτικών βιβλίων, την κρίση των εφημερίδων, την επέλαση των μπλοκμπάστερ στον κινηματογράφο, τη διαμόρφωση μονοπωλίων στο Ίντερνετ». Αλλά και μια πολύ ενδιαφέρουσα έκδοση με τίτλο «Σελίδες στην οθόνη ή σε χαρτί» σε επιμέλεια Γιώργου Δαρδανού (εκδ. Gutenberg). Εξήντα άνθρωποι από τον ευρύτερο χώρο του βιβλίου καταθέτουν τις απόψεις τους και προσπαθούν να απαντήσουν στο βασικό ερώτημα αν το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι απλή εξέλιξη ή επανάσταση.
Υ.Γ. Στη φωτογραφία φαίνεται το F του Ντάνιελ Κέλμαν (εκδ. Καστανιώτη), το επόμενο ebook που σκοπεύω να διαβάσω. Οι εκδόσεις Καστανιώτη είναι οι μόνες μαζί με τον Ίκαρο που κυκλοφορούν τα βιβλία τους χωρίς κλείδωμα DRM (άρα συμβατά σε συσκευές Kindle). Ελπίζω να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους κι άλλοι, για να μην αναγκάζουν κάποιον να ξεκλειδώνει παράνομα ένα ebook που έχει αγοράσει νόμιμα.
Links:
