Μπορείτε να ακούσετε ηχογραφημένη τη συζήτη που κάναμε σήμερα με τη Δώρα Παυλίδου (@doradidit) στην εκπομπή της “Βουτιά στα social media” στο ραδιοφωνικό σταθμό ΒΗΜΑ FM 99,5 Πώς και γιατί ξεκίνησε να γίνεται σημαντικό το ηλεκτρονικό βιβλίο; Ποιες συσκευές θα ήταν η πρώτη μας επιλογή; Ποια είναι η κατάσταση στην Ελλάδα; Είναι αυτό που βλέπουμε σήμερα στα σχολεία όντως απόπειρα εισαγωγής του ηλεκτρονικού βιβλίου και πόσο αυτό θα ήταν εφικτό;
Σήμερα στην εκπομπή της Δώρας Παυλίδου (@doradidit) “Βουτιά στα social media” στο ραδιοφωνικό σταθμό ΒΗΜΑ FM 99,5 θα συζητήσουμε για τα ηλεκτρονικά βιβλία, τις συσκευές ανάγνωσης και τις εξελίξεις στην ηλεκτρονική ανάγνωση στην Ελλάδα. Η εκπομπή είναι από τις 5 έως τις 6 το απόγευμα και στη διάρκειά της θα έχουμε τηλεφωνική επικοινωνία. Μπορείτε να μας ακούσετε και online.
Είτε τα έχετε κατεβάσει από το site του Υπουργείου είτε τα πάρετε σε DVD, τα σχολικά βιβλία όλων των τάξεων είναι διαθέσιμα σε ηλεκτρονική μορφή σε αρχεία PDF. Συγκεντρώνουμε τα πιο δημοφιλή δωρεάν προγράμματα για να τα διαβάσετε στον υπολογιστή σας ανάλογα με το λειτουργικό σύστημα που έχει (Windows, Mac OS, Linux).
Windows
Adobe Reader: Το πιο δημοφιλές πρόγραμμα για την ανάγνωση αρχείων PDF, ίσως το έχετε ήδη εγκατεστημένο στον υπολογιστή σας. Βεβαιωθείτε σε αυτήν την περίπτωση ότι διαθέτετε την πιο πρόσφατη έκδοση (10.1). Η κλασική επιλογή για τα PDF αλλά σχετικά βαρύς και αργός, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε παλιότερους υπολογιστές. Έχει τις στοιχειώδεις δυνατότητες για να κρατήσετε σημειώσεις πάνω στο βιβλίο και να κάνετε αναζήτηση.
Foxit Reader: Η πιο δημοφιλής εναλλακτική στον Adobe Reader. Ιδιαίτερα ελαφρύς και γρήγορος, ασφαλής και με δυνατότητες σημειώσεων και υπογραμμίσεων, αναζήτησης και μετατροπής του PDF σε απλό αρχείο κειμένου.
PDF Xchange Viewer: Ελαφρύς και γρήγορος, με δυνατότητες σημειώσεων και υπογραμμίσεων.
Mac OS
Preview: Το πρόγραμμα που υπάρχει προεγκατεστημένο στους Mac. Δύσκολο θα χρειαστείτε να εγκαταστήσετε κάποιο άλλο. Έχει σημειώσεις και υπογραμμίσεις, γρήγορη αναζήτηση, αυτόματη αποθήκευση των άλλαγών κ.ά. Επίσης, μπορείτε να δείτε και να επεξεργαστείτε εικόνες.
Adobe Reader: Πιο βαρύς και αργός από το Preview. Αν τον έχετε ήδη εγκαταστήσει, βεβαιωθείτε ότι διαθέτετε την πιο πρόσφατη έκδοση (10.1) που έχει σημαντικές βελτιώσεις σε ταχύτητα και σημειώσεις.
Linux
Envince Document Viewer: Περιλαμβάνεται στο Ubuntu και τις πιο δημοφιλείς διανομές Linux. Απλός και ελαφρύς, δεν έχει όμως τη δυνατότητα για σημειώσεις.
Okular: Ίσως το μόνο πρόγραμμα για Linux με τη δυνατότητα σημειώσεων και μάλιστα σε πολλές μορφές: υπογραμμίσεις, σχόλια σε πλαίσια διαφόρων σχημάτων, “post-it” κ.ά. Μπορείτε να αντιγράψετε κείμενο και εικόνες ή να μετατρέψεται το αρχείο σε μορφή απλού κειμένου.
Foxit Reader: Πιο λιτός από το αντίστοιχο πρόγραμμα για Windows. Χωρίς σημειώσεις και αυτός όμως.
Adobe Reader: Πιο βαρύς και αργός από τις άλλες επιλογές και με λιγότερες δυνατότητες από το αντίστοιχο πρόγραμμα για Windows.
Οι λίστες δεν είναι εξαντλητικές καθώς υπάρχουν πολλές ακόμα επιλογές. Για χρήση στο σχολείο δε θα χρειαστεί να αγοράσετε κάποιο πρόγραμμα για PDF. Αν έχετε να προτείνετε κάποιο πρόγραμμα για μπει και αυτό στη λίστα, αφήστε σχόλιο.
Η βάση ακαδημαϊκών περιοδικών JSTOR (“Journal Storage”) ανακοίνωσε ότι διαθέτει δωρεάν πρόσβαση για ανάγνωση και κατέβασμα στα άρθρα που έχουν δημοσιευτεί πριν από το 1923 στις ΗΠΑ και πριν από το 1870 στις υπόλοιπες χώρες. Πρόκειται για συνολικά σχεδόν 500.000 άρθρα από περισσότερα απο 200 περιοδικά και αντιπροσωπεύουν το 6% του περιεχομένου του JSTOR. Τα άρθρα προέρχονται από όλους τους επιστημονικούς κλάδους και είναι οργανωμένα στη ενότητα Early Journal Content. Η πρόσβαση είναι ελεύθερη από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου και δεν απαιτείται εγγραφή.
Οδηγός για την πρόσβαση στα δωρεάν άρθρα
(ο ήχος στο βίντεο είναι ιδιαίτερα χαμηλός)
Η κίνηση αυτή του JSTOR έρχεται από την πίεση που δέχεται η υπηρεσία μετά τις κατηγορίες που απαγγέλθηκαν ενάντια στον Aaron Swartz, από τους πρωτοπόρους του Reddit και υποστηρική της ελεύθερης πρόσβασης στο internet και την πληροφορία, όταν κατέβασε 4 εκατομμύρια άρθρα από το JSTOR, πιθανόν με το σκοπό να τα διαθέσει ελέυθερα στο internet. Ο Swartz το 2009 είχε διαθέση στο internet το 20% της βάσης δεδομένων PARCER του ομοσπονδιακού δικαστηρίου των ΗΠΑ, εκμεταλλευόμενος τη δοκιμαστική δωρεάν πρόσβαση που είχε δώσει το δικαστήριο όταν δημοσιοποίησε τα έγγραφα. Μετά τη δοκιμαστική περίοδο όμως για το κατέβασμα κάθε σελίδας από το PARCER θα υπήρχε χρώσει 8 σεντς. Ο Swartz είχε εξηγήσει την ενέργειά του αναφέροντας πως από τη στιγμή που πρόκειται για δημοσιοποιημένα δημόσια έγγραφα η πρόσβαση σε αυτά θα είναι δωρεάν. Το JSTOR και οι εκδότες ακαδημαϊκών περιοδικών δέχονται συχνά κριτική για τη χρέωση που επιβάλουν σε ακαδημαϊκά άρθρα που βασίζονται σε έρευνα που χρηματοδοτείται από το δημόσιο.
Το JSTOR ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1995 με μόλις 10 περιοδικά εξυπηρετώντας λίγα πανεπιστήμια. Σήμερα διαθέτει περισσότερα από 8 εκατομμύρια άρθρα σε 7.000 εκπαιδευτικά ιδρύματα, βιβλιοθήκες και επιχειρήσεις σε 153 χώρες.
Κυκλοφόρησε, τόσο σε ηλεκτρονική όσο και και έντυπη μορφή, το τεύχος Σεπτεμβρίου του τριμηνιαίου λογοτεχνικού περιοδικού “αντί x λόγου” (διαβάζεται “αντί επί λόγου” ή “αντί επιλόγου”). Από το Σεπτέμβριο του 2008 έως σήμερα έχουν εκδοθει 11 τεύχη. Ο κορμός του κάθε τεύχους, που ξεπερνά τις 40 σελίδες, αποτελείται από διηγήματα και ποιήματα που δημοσιεύονται για πρώτη φορά, ενώ υπάρχουν επίσης παρουσιάσεις βιβλίων και ταινιών. Σε αυτό το τεύχος περιλαμβάνονται τα διηγήματα “Ο μονόΛογος της πεντάΧρονης” της Βασιλικής Νευροκοπλή, “Το παλτό” της Ευριδίκης Αμανατίδου, “Επαναριθμόντας το τίποτα” του Ευάγγελου Ευθυμίου, “Πώς σκότωσα το μέλλον μου…” του Μιχάλη Πιτένης και ποίηση από τους Θοδωρή Βοριά και Άγγελο Μητσόπουλο.
Από το επόμενο τεύχος θα υπάρχει και τακτική στήλη το “Ηλεκτρονικού Αναγνώστη”.
Μπορείτε να βρείτε δωρεάν το περιοδικό τυπωμένο σε Θεσσαλονίκη, Βόλο, Λάρισα, Καρδίτσα, Κοζάνη και Ήπειρο (η έδρα του περιοδικού είναι τα Γιάννενα). Στη σελίδα στο Facebook: Λογοτεχνικό περιοδικό αντί x λόγου μπορείτε να δείτε λεπτομέρειες για τα σημεία διάθεσης. Όλα τα τεύχη του περιοδικού όμως υπάρχουν και σε ηλεκτρονική μορφή σε αρχεία PDF, τα οποία μπορείτε να διαβάσετε online ή να τα κατεβάσετε για ανάγνωση με τη συσκευή και την εφαρμογή της επιλογής σας. Υποβολή κειμένων στο antiepilogou[at]yahoo.gr
Update 2: To Βήμα την Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου μοιράζει DVD με τα σχολικά βιβλία Δημοτικού και Γυμνασίου και ένα CD με το SchoolBook σε “βελτιωμένη έκδοση”: αναλυτικότερα
Update: Αγόρασα και δοκίμασα το CD-ROM. Δε δίνουν το πλήρες πρόγραμμα της Ματζέντα (μόνο την ανάγνωση PDF και την ενσωμάτωση των εργασιών του μαθητή). Δεν υπάρχουν link για να κατεβάσουμε όλα τα βιβλία. Π.χ. για την Α’ τάξη Γενικού Λυκείου υπάρχουν link για τα βιβλία 6 μαθημάτων, όταν στο site του Υπουργείου υπάρχουν βιβλία για 12 μαθήματα. Επίσης, για το Λύκειο καλύπτεται έστω κι έτσι μόνο το Γενικό Λύκειο, όχι τα ΕΠΑ.Λ. και τα ΕΠΑ.Σ. Το πρόγραμμα για την ανάγνωση το βιβλίων είναι το PDF Χchange Viewer (κατεβάστε το δωρεάν) και στη (δωρεάν) εκδοχή του που μοιράζεται με το CD έχει επιπλέον δυνατότητες σημειώσεων και είναι πιο ελαφρύς από τον (δωρεάν) Adobe Reader. Το κατέβασμα των βιβλίων από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο είναι ιδιαίτερα αργό. To CD είναι μόνο για υπολογιστές με Windows. Η Μαντζέντα έχει αναρτήσει οδηγίες για την εγκατάσταση του προγράμματος.
Αύριο Κυριακή η εφημερίδα “Το Βήμα” μοιράζει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για υπολογιστές “SchoolBook – Το ηλεκτρονικό βιβλίο μαθητή” σε ένα CD-ROM. Το CD διατίθεται τόσο με τη φτηνότερη έκδοση της εφημερίδας στα €2 όσο και με την ακριβότερη στα €4. Λειτουργεί μόνο σε υπολογιστές με Windows (XP, Vista, 7). Το πρόγραμμα συνδέεται με τη βάση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και κατεβάζει το κάθε σχολικό βιβλίο σε ένα ενιαίο PDF αρχείο. Δεν περιλαμβάνει δηλαδή τα βιβλία, αλλά είναι ένας τρόπος για να τα κατεβάσετε μέσω internet από το site του Υπουργείου. Επίσης, δίνει τη δυνατότητα ανάγνωσης των βιβλίων και πολλούς τρόπους για να κρατήσουν οι μαθητές σημειώσεις πάνω σε αυτά. Περιλαμβάνεται πρόσβαση σε λεξικά αρχαίων και νέων ελληνικών και στην εγκυκλοπαίδεια LivePedia.gr, ενώ ενσωματώνεται υπηρεσία chat με συμμαθητές του ίδιου τμήματος, καθώς και χρήση email και αποθηκευτικού χώρου από τη δωρεάν υπηρεσία της Microsoft Live@Edu. Τέλος, μπορεί κανείς να δουλέψει μέσα από το πρόγραμμα τις εργασίες του σε Microsoft Word, Excel κλπ και σε OpenOffice και να βλέπει για κάθε μάθημα/βιβλίο τις εργασίες που έχει κάνει (προϋποθέτει να έχει εγκαταστήσει τα προγράμματα αυτά στον υπολογίστή του).
Στο site της Ματζέντα το λογισμικό κοστίζει €31,71 και επομένως, συγκριτικά, τα €2 είναι όντως προσφορά. Το πρόγραμμα είναι στην ουσία ένας πιο εύκολος τρόπος να κατεβάστε τα σχολικά βιβλία και από κει και πέρα τα υπόλοιπα είναι ενοποιήση υπηρεσιών που θα μπορούσατε να έχετε και ανεξάρτητα από το πρόγραμμα: π.χ. να επικοινωνείτε με τους συμμαθητές σας με το Windows Live Messanger, το Facebook ή το Google Talk, να έχετε το email σας στην υπηρεσία που προτιμάτε (π.χ. Gmail), να μπαίνετε στη Wikipedia ή να χρησιμοποιείτε άλλα site αντί για την περιορισμένων δυνατότητων LivePedia κλπ. Έτσι κι αλλιώς, όλα αυτά προϋποθέτουν σύνδεση στο internet. Εκεί που το SchoolBook της Ματζέντα δίνει κάτι παραπάνω είναι ότι έχει ένα καλό πρόγραμμα για σημειώσεις, υπογραμμίσεις με πολλά χρώματα και τρόπους, post-it σημειώματα και τα λοιπά πάντω στα βιβλία. Από αυτήν την πλευρά είναι πληρέστερο από τον Adobe Reader (δωρεάν πρόγραμμα), που πάντως έχει και αυτός σημειώσεις, αν και απλούστερες. Συμπερασματικά, το SchoolBook έχει σα βασικό του πλεονέκτημα την ενοποίηση σε ένα πρόγραμμα των σχολικών βιβλίων και διαφόρων προγραμμάτων και υπηρεσιών που θα χρειαστεί ένας μαθητής αξιοποιώντας προϊόντα της Microsoft. Δεν έχω δοκιμάσει προσωπικά το πρόγραμμα, ώστε να μπορώ να πω για την ταχύτητα και τη σταθερότητά του.
Τα σχολικά βιβλία σε ψηφιακή μορφή μπορείτε να το κατεβάσετε από το site του Υπουργείου (δείτε τον οδηγό βήμα-βήμα του “Ηλεκτρονικού Αναγνώστη”), ενώ θα μοιραστούν και από τα σχολεία στους μαθητές σε DVD.
Το ότι “Το Βήμα” μοιράζει πρόγραμμα για τα σχολικά βιβλία υπογραμμίζει για άλλη μια φορά τις ελλείψεις του site του Υπουργείο, καθώς και ότι τα σχολικά βιβλία σε ψηφιακή μορφή δεν αρκού, θα έπρεπε τα σχολεία να δίνουν στους μαθητές τόσο προγράμματα για την αξιοποίησή τους όσο και κατάλληλες συσκευές για ανάγνωση των βιβλίων, πρόσβασης στο internet και συγγραφής εργασιών.
Ο Michael Hart, δημιουργός του πρώτου ηλεκτρονικού βιβλίου και ιδρυτής της παγκόσμιας ψηφιακής βιβλιοθήκης Project Gutenberg, πέθανε στις 6 Σεπτεμβρίου σε ηλικία 64 ετών στην πολή Urbana του Ιλλινόις (ΗΠΑ), ανακοίνωσε το Project Gutenberg.
Το 1971 ο Michael Hart (Wikipedia) δημιούργησε το πρώτο ηλεκτρονικό βιβλίο πληκτρολογώντας τη “Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας” των ΗΠΑ. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν προσωπικoί υπολογιστές, γραφικό περιβάλλον για τη χρήση τους και επεξεργαστές κειμένων, ενώ οι υπολογιστές που υπήρχαν σε πανεπιστήμια και επιχειρήσεις είχαν διαστάσεις μεγάλης αίθουσας και η πρόσβαση σε αυτούς ήταν περιορισμένη.
Ο Michael Hart, που ήταν τότε φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις, χρησιμοποίησε τον κεντρικό υπολογιστή (mainframe computer) του Materials Research Lab του πανεπιστημίου, έναν Xerox Sigma V (αξίας $300.000 την εποχή εκείνη). Το τερματικό του υπολογιστή που χρησιμοποίησε ο Hart ήταν ένα τηλέτυπο (teletype), πολύ κοντά δηλαδή στη γραφομηχανή, και δεν είχε οθόνη. Υπήρχε η δυνατότητα για περιορισμένη πρόσβαση στον υπολογιστή από τους φοιτητές μέσα από τερματικές μονάδες του κεντρικού υπολογιστή (time-sharing). O Michael Hart, χάρη στους χειριστές του υπολογιστή, είχε αποκτήσει πρόσβαση για πρακτικά απεριόριστο χρόνο, που η αξία του την εποχή εκείνη έχει υπολογιστή από 100 χιλιάδες έως 100 εκατομμύρια δολλάρια. Ως ανταπόδοση, ο Hart σκεφτόταν πώς θα μπορούσε να κάνει κάτι εξίσου μεγάλης αξίας και να μη σπαταλήσει το χρόνο αυτό.
“Στη διαδρομή έτυχε να σταματήσω στο IGA, το τοπικό μας μπακάλικο. Πλησίαζαν τα 200 χρόνια της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας και έβαζαν ψεύτικα αντίγραφα ιστορικών ντοκουμέντων μέσα στα ψώνια. Έτσι, καθώς έψαχνα το σακίδιό μου να βρω κάτι να φάω, βρήκα τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ και η ιδέα εμφανίστηκε στο μυαλό μου σα φωτισμένη λάμπα. Αναλογίστηκα για λίγο αν μπορούσα να κάνω με τον υπολογιστή κάτι πιο σημαντικό από το να δακτυλογραφήσω τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, κάτι που θα υπήρχε και μετά από 100 χρόνια, αλλά δεν μπορούσα να βρω τίποτε άλλο και έτσι δημιουργήθηκε το Project Gutenberg [Wikipedia]”, είπε σε μια συνέντευξη του 2002.
Έτσι έθεσε το στόχο να ψηφιοποιήσει τα 10.000 σημαντικότερα βιβλία αναφοράς και να τα διαθέσει στο κοινό με μικρή ή μηδενική χρέωση ως το τέλος του 20ου αιώνα.
Ο ίδιος ο Hart επισημαίνει μετριοπαθώς, επίσης το 2002, για τη δημιουργία του πρώτου ebook: “Αυτό που μου επέτρεψε να σκεφτώ αυτήν την ιδιαίτερη χρήση για τους υπολογιστές τόσο πριν από οποιονδήποτε άλλο είναι το ίδιο πράγμα που επιτρέπει σε κάθε άλλο εφευρέτη να δημιουργήσει την εφεύρεσή του: ότι είναι στο σωστό μέρος, τη σωστή στιγμή και έχει το σωστό υπόβαθρο”.
“Με καποιο τρόπο είχα οραματιστεί το internet στο μυαλό μου όπως θα υπήρχε 30 χρόνια μετά. Οραματίστηκα πως θα έστελνα τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας σε όλους όσους ήταν στο δίκτυο… και τα 100 άτομα… που θα είχε σαν αποτέλεσμα να κρασάρει το όλο πράγμα, αλλά ευτυχώς ο Fred Ranck με σταμάτησε και απλώς ανεβάσαμε μια σημείωση σε αυτό που θα γινόταν αργότερα το comp.gen [γενικές σημειώσεις για τους χρήστες υπολογιστών]. Νομίζω 6 από τους 100 τότε χρήστες του δικτύου την κατέβασαν”.
Μέχρι το 1989, η ψηφιοποίηση των βιβλίων γινόταν με πληκτρολόγηση του κείμενο, αλλά από εκείνη τη χρονιά ξεκίνησε η χρησιμοποίηση scanner. Ως το 1989 είχαν ψηφιοποιηθεί 10 βιβλία, αριθμός που έφτασε τα 100 το 1993 και τα 1000 το 1997. Σήμερα, 40 χρόνια από τότε που ξεκίνησε το Project Gutenberg, ο πρόγονος όλων των ψηφιακών βιβλιοθηκών, και με τη βοήθεια εκατοντάδων εθελοντών διαθέτει ψηφιοποιημένα και διαθέσιμα για δωρεάν κατέβασμα περισσότερα από 40.000 βιβλία από 60 διαφορετικές γλώσσες, ενώ μέσω τρίτων πηγών δίνει πρόσβαση σε 60.000 ακόμα τίτλους.
Το ηλεκτρονικό βιβλίο άρχισε να έχει αξιοσημείωτη εμπορική επιτυχία μόλις το 2007, όταν το Amazon άρχισε να διαθέτει ebooks και το πρώτο Kindle. Τόσο το Amazon όσο και τα άλλα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία οφείλουν ένα σημαντικό μέρος των δωρεάν ηλεκτρονικών βιβλίων που διαθέτουν στις προσπάθειες του Michael Hart και του Project Gutenberg, κάτι που σπάνια αναγνωρίζεται.
Περιγράφοντας το όραμά του για μια παγκόσμια ψηφιακή βιβλιοθήκη με καθολική πρόσβαση για όλους, ο Χαρτ έγραψε τον Ιούλιο του 2011: “Ένα πράγμα για τα ηλεκτρονικά βιβλία που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν σκεφτεί ιδιαίτερα είναι ότι τα ebooks είναι το πρώτο πρώτο πράγμα που μπορούμε να έχουμε σε όποια ποσότητα θέλουμε πέρα από τον αέρα.”
“Ο Michael Hart άφησε ανεξίτηλο σημάδι στον κόσμο”, έγραψε ο Dr Gregory B Newby στη νεκρολογία του στο Project Gutenberg. “Θα θυμόμαστε τον Michael ως έναν αγαπητό φίλο, που θυσίασε προσωπικές πολυτέλειες για να παλέψει ενάντια στον αναλφαβητισμό. Η εφεύρεση των ηλεκτρονικών βιβλίων δεν ήταν απλά μια τεχνολογική καινοτομία ή ο πρόδρομος του σημερινού πληροφοριακού περιβάλλοντος. Θα την κατανοούσαμε σωστότερα αν λέγαμε πως τα ηλεκτρονικά βιβλία είναι ένας επαρκής και αποτελεσματικός τρόπος για απεριόριστη δωρεάν διανομή της λογοτεχνίας. Η πρόσβαση στα ηλεκτρονικά βιβλά μπορεί επομένως να δώσει την ευκαιρία για μεγαλύτερο αλφαβητισμό. Ο αλφαβητισμός και οι ιδέες που περιέχονται στη λογοτεχνία δημιουργούν ευκαιρίες.
Αυτός ήταν ο Michael Hart, εφευρέτης του πρώτου ηλεκτρονικού βιβλίου, δημιουργός της πρώτης ψηφιακής βιβλιοθήκης, οραματιστής μια παγκόσμιας ψηφιακής βιβλιοθήκης με καθολική πρόσβαση για όλους.
Το “Ψηφιακό Σχολείο” (digitalschool.minedu.gov.gr) είναι το site του Υπουργείο Παιδείας όπου αναρτώνται τα σχολικά βιβλία σε ψηφιακή μορφή, καθώς και τα βιβλία του καθηγητή και σχετικό υλικό. Δεν είναι σαφές αν τα αναρτημένα σχολικά βιβλία είναι ακόμα στο σύνολό τους τα φετινά, με την ισχύουσα ύλη, και δεν είναι σαφές πότε θα έχει ολοκληρωθεί η ανάρτησή τους. Το Υπουργείο δεν έχει εκδώσει κάποια σχετική ανακοίνωση.
Για αυτά που είναι ήδη αναρτημένα και για όσα θα αναρτηθούν, η διαδικασία για να τα κατεβάσετε στον υπολογιστή σας σε μορφή PDF είναι η εξής:
Απο την κεντρική σελίδα, επιλέξτε στη δεξιά στήλη την εκπαιδευτική βαθμίδα που σας ενδιαφέρει από την ενότητα “Ψηφιακά Μαθήματα” (μπορείτε να ξεκινήσετε επίσης από την αριστερή στήλη, αλλά απαιτούνται περισσότερα βήματα)
Επιλέξτε από το υπομενού την τάξη που σας ενδιαφέρει.
Βλέπετε όλα τα διαθέσιμα βιβλία. Επιλέξτε το μάθημα που σας ενδιαφέρει. Θα χρειαστεί να επαναλάβετε τη διαδικασία για κάθε μάθημα και βιβλίο.
Επιλέξτε από τη στήλη αριστερά “Αρχείο Μαθήματος”. (Η επιλογή “Ηλεκτρονικό Βιβλίο” που υπάρχει από κάτω δεν οδηγεί στο PDF, αλλά στο βιβλίο σε μορφή σελίδας στο internet. Και πάλι είναι δυνατό να ακολουθήσετε διαφορετικό δρόμο για να κατεβάσετε το βιβλίο σε μορφή PDF, ακολουθώντας τις προεπισκοπήσεις των κεφαλαίων στο κάτω μέρος της σελίδας, αλλά θα απαιτηθούν επιπλέον βήματα και δε θα έχετε απαραίτητα το σύνολο του εκπαιδυτικού υλικού)
Επιλέξτε την ενότητα “Διδακτικό Πακέτο”. (Η επιλογή “ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ” είναι το αναλυτικό πρόγραμμα, που δεν αφορά τους μαθητές, είναι χρήσιμο όμως για τους εκπαιδευτικούς).
Επιλέξτε το “Βιβλίο Μαθητή”. Θα χρειαστεί να επαναλάβετε τη διαδικασία για τις “Λύσεις Ασκήσεων”. (Ο “Οδηγός για τον Εκπαιδευτικό” αφορά μόνο τους εκπαιδευτικούς).
Πατώντας τη μικρογραφία δισκέτας στο “Βιβλίο Μαθητή” κατεβάζετε με 1 κλικ ολόκληρο το βιβλίο σε ένα ενιαίο αρχείο PDF (εναλλακτικά μπορείτε να κάνετε δεξί κλικ και αποθήκευση ως πάνω στον τίτλο). Τα υπόλοιπα αρχεία του καταλόγου είναι το βιβλίο σε κεφάλαια και περιλαμβάνονται όλα στο αρχείο που έχετε κατεβάσει.
Πώς να διαβάσετε τα σχολικά βιβλία που κατεβάσατε
Η πιο δημοφιλής επιλογή είναι το δωρεάν πρόγραμμα Adobe Reader που το κατεβάζετε από εδώ. Ελέγξετε ότι θα κατεβάζετε την εκδοχή που ταιριάζει με το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή σας και που έχει ως γλώσσα για το μενού τα ελληνικά.
Με τον Adobe Reader μπορείτε να διαβάσετε τα βιβλία. Με Ctrl+F μπορείτε να αναζητήσε λέξεις μέσα σε ένα βιβλίο (δεν είναι δυνατή όμως η αναζήτηση σε όλα τα βιβλία η αναζήτηση). Με Ctrl+L μπορείτε να δείτε το βιβλίο σε πλήρη οθόνη (χρήσιμο ιδιαίτερα για μικρές οθόνες). Στην αριστερή στήλη στο πρόγραμμα εμφανίζεται προεπισκόπιση των σελίδων, για να μεταβείτε γρηγορότερα σε αυτή που σας ενδιαφέρει. Σε κανένα από τα βιβλία που κατέβασα και δοκίμασα δεν υπήρχε πίνακας περιεχομένων.
Προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν άμεσα από το Υπουργείο
Το site είναι αρκετά αργό με αποτέλεσμαι ακόμα και με μια γρήγορη σύνδεση στο internet και με καινούργιους υπολογιστές να χρειάζεται αρκετή ώρα για να πάμε από τη μια σελίδα στην άλλη.Update 12/9: Η ταχύτητα του site έχει βελτιωθεί αισθητά και ήταν τις προηγούμενες μέρες ικανοποιητική
Δεν υπάρχει ένα εύκολος και γρήγορος τρόπος για να κατεβάσεις κανείς όλα τα βιβλία για κάθε τάξη. Θα έπρεπε να υπάρχουν πακέτα για κάθε τάξη όπου με ένα κλικ να κατεβαίνουν όλα τα αναγκαία μενού. Επίσης, για να φτάσει κανείς να κατεβάσει έστω και ένα βιβλίο απαιτούνται πολλά βήματα χωρίς να είναι ξεκάθαρο ποιος είναι ο συντομότερος τρόπος.
Ακόμα και όταν έχετε πάει τελικά στη σελίδα του βιβλίου που θέλτε να κατεβάστε, δεν υπάρχει πάντα ολόκληρο το βιβλίο σε ένα και μόνο αρχείο και πρέπει κάποιες φορές να το κατεβάσετε κεφάλαιο κεφάλαιο.
Δεν είναι όλα τα βιβλία διαμορφωμένα για να μπορεί να γίνει στο κείμενό τους η πολύ χρήσιμη εκπαιδευτικά αναζήτηση (κάποια δηλαδή είναι PDF εικόνας και όχι PDF κειμένου). Επίσης, δεν έχουν πίνακες περιεχομένων μέσα στα αρχεία PDF, χρήσιμο για να πηγαίνουμε εύκολα και γρήγορα από το ένα κεφάλαιο στο άλλο.
Τέλος, το site δεν προτείνει προγράμματα με τα οποία θα μπορούσαν να διαβαστούν τα αρχεία που κατεβάζουμε.
Όλα αυτά θα πρέπει να επιλυθούν άμεσα από το Υπουργεί για να γίνει το site και το περιεχόμενό του πιο λειτουργικό και χρήσιμο για τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς.
Ο Sriram Peruvemba της E Ink δείχνει πόσο λεπτή είναι μια οθόνη
ηλεκτρονικού χαρτιού.
Στη φετινή έκθεση ηλεκρονικών IFA στο Βερολίνο ο Sriram Peruvemba, αντιπρόεδρος marketing της E Ink, μίλησε στον blogger Charbax για το πώς λειτουργούν οι οθόνες ηλεκτρονικού χαρτιού που χρησιμοποιούνται στους ηλεκτρονικούς αναγνώστες καθώς και για τις πωλήσεις οθονών και τις βελτιώσεις στην τεχνολογία που θα δούμε σύντομα. Η E Ink, ταϊβανέζικης ιδιοκτησίας, είναι η πρώτη εταιρεία που κατασκεύασε οθόνες ηλεκτρονικού χαρτιού για εμπορική χρήση και σήμερα κατασκευάζει περισσότερο από το 90% των οθονών για ηλεκτρονικούς αναγνώστες. Τις οθόνες της έχουν όλοι οι δημοφιλείς ηλεκτρονικοί αναγνώστες, όπως τα Kindle, οι Sony Reader, το Nook και το Kobo.
Σύμφωνα με τον Sriram Peruvemba, η E Ink υπολογίζει να πουλήσει 25 με 30 εκατομμύρια οθόνες ηλεκτρονικού χαρτιού το 2011. Το 2010 είχε πουλήσει 10 εκατομμύρια οθόνες από 3 εκατομμύρια το 2009, 1 εκατομμύριο το 2008 και 300 χιλιάδες το 2007 (έτος που το Amazon ξεκίνησε να πουλάει το Kindle). Κάθε χρόνο δηλαδή τριπλασιάζει τις πωλήσεις της και, αντίστοιχα, κάθε χρόνο ο αριθμός των ηλεκτρονικών αναγνωστών που πουλιούνται τριπλασιάζεται.
Όπως φαίνεται και από την οθόνη που δείχνει στο βίντεο, η ίδια η οθόνη είναι από πλαστικό και είναι εύκαμπτη και εξαιρετικά λεπτή. Οι οθόνες Pearl, που έχουν σήμερα οι πιο δημοφιλείς ηλεκτρονικοί αναγνώστες, έχουν πάχος 0,2 χιλιοστά (200 μικρόμετρα) και οι νεότερες οθόνες Τriton έχουν περίπου το μισό πάχος, όσο περίπου και ένα φύλλο χαρτί.
Η E Ink σχεδιάζει να αυξήσει την ανάλυση της οθόνης από 167dpi (κουκίδες ανά ίντσα, ένα iPad έχει ανάλυση 132dpi ) σε 300 dpi με νέους controllers, τα τσιπάκια που ελέγχουν την οθόνη, που κατασκευάζει η Epson. Με 300 dpi ανάλυση η οθόνη ηλεκτρονικού χαρτιού έχει καλύτερη αντίθεση (κονστράστ) από ένα χαρτόδετο (paperback) βιβλίο. Η μεγαλύτερη ανάλυση θα οδηγήσει σε καλύτερη απεικόνιση εικόνων, χαρτών και φωτογραφιών. Μια άλλη βελτίωση είναι η αντικατάσταση του γυάλινου ηλεκτρονικού κυκλώματος πάνω στο οποίο επικολλάται η οθόνη ηλεκτρονικού χαρτιού από πλαστικό, έτσι ώστε να είναι ελαφρύτερη και πιο ανθεκτική. Τέλος, οι οθόνες έγχρωμου ηλεκτρονικού χαρτιού έχουν αρχίσει να παράγονται μαζικά, παρόλο που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως σε εμπορικές συσκευές.
Όπως φαίνεται και στο βίντεο, το ηλεκτρονικό χαρτί της E Ink χρησιμοποιείται εκτός από ηλεκτρονικούς αναγνώστες σε ρολόγια, διαφημιστικές πινακίδες, δευτερεύουσες οθόνες κινητών τηλεφώνων, στικάκια USB και πιστωτικές κάρτες.
Η ιστορία του ηλεκτρονικού χαρτιού
Το ηλεκτρονικό χαρτί αναπτύχτηθηκε για πρώτη φορά τη δεκετία στο Palo Alto Research Center της Xerox (Xerox PARC), στο ίδιο μέρος όπου είχε αναπτυχθεί και ο πρώτος υπολογιστής με γραφικό περιβάλλον για το χειρισμό του (GUI), μια ιδέα που είχε δει ο Steve Jobs σε επίσκεψή του στο ερευνητικό κέντρο και μετέφερε αργότερα στους υπολογιστές Macintosh της Apple.
Όμως το ηλεκτρονικό χαρτί που παράγει η E Ink και χρησιμοποιείται στους ηλεκτρονικούς αναγνώστες είναι μια διαφορετική τεχνολογία, η ηλεκτροφορητική οθόνη που ανακαλύφτηκε τη δεκαετία του 1990 από τον Joseph Jacobson στο MIT. Ο Jacobson ήταν το 1997 συνιδρυτής της εταιρείας E Ink που δύο χρόνια αργότερα συνεργάστηκε με τη Philips για να αναπτύξει την τεχνολογία. Το 2005 η Philips πούλησε τη συμμετοχή της στην Prime View International, που το 2007 εξαγόρασε πλήρως την E Ink. H Prime View International, που δραστηριοποιείται επίσης στις μικρού και μεσαίου μεγέθους οθόνες TFT-LCD, έχει μετονομαστεί σε E Ink Ηοldings και ανήκει στον ταϊβανέζικο όμιλο Yuen Foong Yun, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως στην παραγωγή χαρτιού. Η μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής οθονών ηλεκτρονικού χαρτιού είναι επομένως ιδιοκτησία μιας μεγάλης εταιρείας παραγωγής παραδοσιακού χαρτιού.
Ηλεκτρονικό χαρτί: οι κάψουλες με τα μαύρα και τα λευκά σωματίδια
πολώνονται με το ρεύμα που περνά από τα ηλεκτρόδια
Πώς λειτουργεί η οθόνη ηλεκτρονικού χαρτιού
Η ηλεκτροφορητική οθόνη ηλεκτρονικού χαρτιού της E Ink αποτελείται από εκατομμύρια μικροκάψουλες με πλάτος όσο μια τρίχα περίπου μέσα στις οποίες υπάρχει διάφανο υγρό και μαύρα και λευκά σωματίδια. Για σχηματιστεί η επιφάνεια της οθόνης, οι κάψουλες περιβάλλονται από πλαστικό (ένα στρώμα υγρού πολυμερούς) που στη συνέχεια περικλείεται ανάμεσα σε δύο στρώματα ηλεκτροδίων, ένα διαφανές (η μπροστά όψη της οθόνης) και ένα αδιαφανές (η πίσω όψη). Η οθόνη παράγεται σε μεγάλων διαστάσεων ρολά τα οποία κόβονται στη συνέχεια στις επιθυμητές διαστάσεις. Με την ηλεκτροφόρηση, το διαχωρισμό των σωματιδίων με ηλεκτρονικό ρεύμα που περνάει στιγμιαία από τα ηλεκτρόδια που βρίσκονται μπρος και πίσω από την οθόνη, έρχονται στην επιφάνεια τα μαύρα σωματίδια και αποκτά η οθόνη μαύρο χρώμα. Είναι εφικτό κάθε κάψουλα να μην έχει όλα τα μαύρα σωματίδια στην επιφάνεια και έτσι δημιουργούνται οι κλίμακες του γκρι.
Τα μέρη που απαρτίζουν την οθόνη ηλεκτρονικού χαρτιού
Πολλές κάψουλες σχηματίζουν ένα pixel.
Το χρώμα προέρχεται από την εφαρμογή πάνω στην ασπρόμαυρη οθόνη ενός φίλτρου χρωμάτος. Το φίλτρο περιλαμβάνει πράσινα, μπλε, κόκκινα και λευκά υπο-pixel, που συνδυάζονται για να δημιουργήσουν ένα έγχρωμο pixel. Αυτή τη στιγμή μπορούν να απεικονιστούν ως 4096 χρώματα σε μια έγχρωμη οθόνη ηλεκτρονικού χαρτιού.
Η εφαρμογή του φίλτρου χρώματος
Στη συνέχεια το ηλεκρονικό χαρτί επικολλάται πάνω σε ένα γυάλινο ηλεκτρονικό κυκλωμα για να σχηματιστεί η οθόνη που βλέπουμε στις συσκευές.
Καθώς δεν υπάρχει οπίσθιος φωτισμός της οθόνης, κάτι που την κάνει ιδιαίτερα ξεκούραστη για ανάγνωση, απαιτείται εξωτερικός φωτισμός για να διαβαστεί η οθόνη, όπως δηλαδή και σε ένα χάρτινο βιβλίο. Η χρήση ηλεκτρικού ρεύματος στιγμιαία κατά την αλλαγή σελίδας έχει σα συνέπεια να καταναλώνεται ελάχιστη ενέργεια και η μπαταρία ενός ηλεκτρονικού αναγνώστη να διαρκεί μέχρι και δύο μήνες. Αντίθετα με τις οθόνες που χρησιμοποιούνται στους υπολογιστές (TFT-LCD), η οθόνη ηλεκτρονικού χαρτιού έχει επίσης το πλεονέτημα ότι δε θαμπώνει (glare) κάτω από τον ήλιο σε εξωτερικούς χώρους. Το ηλεκτρονικό χαρτί από την άλλη δεν υποστηρίζει ακόμα τόσο πολλά και έντονα χρώματα όσο οι οθόνες των υπολογιστών, που έχουν εκατομμύρια και όχι χιλιάδες χρώματα. Επίσης, είναι πιο αργό στην αλλαγή της εικόνας στην οθόνη (π.χ. όταν γυρίζουμε σελίδα), αν και πρόσφατα έχουμε δει ακόμα και βίντεο ή παιχνίδια σε ηλεκτρονικούς αναγνώστες, που όμως δεν είναι ακόμη εμπορικά διαθέσιμοι.
