Ο ΦΠΑ στα e-books πρέπει να είναι όσο και στα τυπωμένα βιβλία

Είναι εντελώς παράδοξο, αλλά είναι αλήθεια. Ο ΦΠΑ για τα ηλεκτρονικά βιβλία (e-books) είναι διαφορετικός από τον ΦΠΑ για τα τυπωμένα βιβλία. Και όχι απλά διαφορετικός. Είναι τετραπλάσιος από τα τυπωμένα βιβλία. Ένα τυπωμένο βιβλίο έχει σήμερα στην Ελλάδα ΦΠΑ 5.5% (κατηγορία υπερμειωμένου ΦΠΑ), ενώ το ηλεκτρονικό βιβλίο έχει ΦΠΑ 23% (κατηγορία κανονικού ΦΠΑ), εκτός αν είναι CD-ROM. Ο λόγος είναι ότι η online αγορά ενός ηλεκτρονικού βιβλίου θεωρείται ηλεκτρονική υπηρεσία και έτσι δεν εντάσσεται στις διατάξεις για τη φορολόγηση του βιβλίου. Η online αγορά ενός τυπωμένου βιβλίου δε θεωρείται υπηρεσία και έτσι ο συντελεστής δεν αλλάζει.

Δεν πρόκειται για ελληνική ιδιαιτερότητα, το ίδιο ισχύει σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου το τυπωμένο βιβλίο και τα βιβλία σε CD-ROM εντάσσονται στον αντίστοιχο χαμηλότερο συνετελεστή και τα ηλεκτρονικά βιβλία, που πουλιούνται στο internet, εντάσσονται στον αντίστοιχο υψηλότερο συντελεστή. Η κατηγοριοποίηση του ηλεκτρονικού βιβλίου ως ηλεκτρονικής υπηρεσίας και η εξαίρεσή του από το μειωμένο ΦΠΑ ορίζεται από Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 98 παράγραφος 2 της Οδηγίας για το ΦΠΑ: Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου [PDF], 28/11/2006) και κανένα κράτος-μέλος δεν μπορεί να μονομερώς να εντάξει το ηλεκτρονικό βιβλίο στο χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ.

Η λογική του μειωμένου ΦΠΑ για το βιβλία είναι προφανής. Πρόκειται για ένα βασικό αγαθό που θα πρέπει να είναι διαθέσιμο σε όλους και όλες και γι’ αυτό πρέπει να έχει τη μικρότερη δυνατή φορολογία. Είναι δηλαδή όπως τα βασικά τρόφιμα. Νομίζω δε χρειάζεται να επιχειρηματολογήσει κανείς για το ότι το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι, πρώτον, μια άλλη μορφή του ίδιου πράγματος και ότι, δεύτερον, είναι εξίσου βασικό αγαθό όσο και το τυπωμένο βιβλίο. Ο ΦΠΑ στα e-books πρέπει, επομένως, να είναι όσο και στα τυπωμένα βιβλία και ούτε εκατοστό της ποσοστιαίας μονάδας παραπάνω.

Έχοντας πει αυτά, η υψηλότερη φορολόγηση των e-books δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι για τους εκδότες, ώστε να διαθέτουν τα ηλεκτρονικά τους βιβλία σε τιμές κοντά ή μόνο λίγο φτηνότερες από τα  αντίστοιχα τυπωμένα. Μια έκπτωση της τάξης του 10-20% είναι κάτι που μπορεί να βρει ο κάθε αναγνώστης στα περισσότερα βιβλιοπωλεία ακόμα και για τα τυπωμένα βιβλία. Το ηλεκτρονικό βιβλίο όμως, από τη στιγμή που δεν τυπώνεται, δεν επιβαρύνεται με το κόστος του χαρτιού και των υπόλοιπων τυπογραφικών εξόδων, δε δεσμεύει χρήματα και αποθηκευτικούς χώρους για να παραχτεί πριν (και αν) πουληθεί, ενώ δεν υπάρχουν έξοδα δια τη διανομή του. Επιπλέον, το 50% τιμής που πληρώνει ο αναγνώστης για ένα τυπωμένο βιβλίο πηγαίνει στο βιβλιοπωλείο, όχι στον εκδότη. Και αυτό το κόστος μειώνεται δραματικά, αφού το ποσοστό της τελικής τιμής που κρατάει μια online πλατφόρμα πώλησης e-books είναι σαφώς χαμηλότερο, ενώ αρκετοί εκδότες διαθέτουν τα e-books τους απευθείας και από τα δικά τους online βιβλιοπωλεία χωρίς να πληρώνουν ποσοστά σε κάποιον τρίτο. Όσο για το κόστος σε software και εργασία που απαιτείται για το πέρασμα στις ψηφιακές εκδόσεις, είναι κάτι που θα πρέπει να αποσβεστεί σταδιακά και ελαχιστοποιείται όσο περισσότερα e-books διατίθενται προς πώληση.

Πηγές: Φορολογικό Ινστιτούτο, Ερώτηση του ευρωβουλευτή Ι.Α.Τσουκαλά (ΝΔ) στο Ευρωκοινοβούλιο