Συγγνώμη Γουτεμβέργιε

του Γιάννη Φαρσάρη
δημιουργού της ανοικτής βιβλιοθήκης
 OPENBOOK (www.openbook.gr)
Έχει αυτή την ιδιομορφία το διαδίκτυο, να τα εξαϋλώνει όλα στο πέρασμά του. Κι όμως η απουσία ύλης τα κάνει όλα πιο γρήγορα, πιο εύκολα και πιο οικονομικά. Και πιο λειτουργικά είναι η λέξη που μάλλον ταιριάζει καλύτερα. Αν μπουν στην εξίσωση και άλλες έννοιες που εισήγαγε το διαδίκτυο, τότε αρχίζουμε να μιλάμε για ένα μεταμορφωμένο σύμπαν: ανοικτή συμμετοχή, κουλτούρα διαμοίρασης, συνεργατικότητα, συλλογική ευφυΐα.
Η κοσμογονία που συντελείται παντού δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη τη λογοτεχνία. Κι ας το πιστεύουν ακόμα αρκετοί, το διαδίκτυο δεν αποτελεί εχθρό των βιβλίων, το αντίθετο μάλιστα. Δεν υπάρχει λόγος να απαριθμήσουμε ξανά τα πλεονεκτήματα των e-books, γιατί θα σκοντάψουμε και πάλι στην υποκειμενική δύναμη της χάρτινης συνήθειας. Ένα είναι το αντικειμενικά βέβαιο: Οι καινοφανείς δυνατότητες των e-books και του διαδικτύου είναι εκείνες που θα οδηγήσουν τη λογοτεχνία σε μια άλλη εποχή.
Οι λέξεις του συγγραφέα μάς ενδιαφέρουν, το μήνυμα και όχι το μέσο. Αν αφαιρέσουμε την ύλη, οι λέξεις δεν χάνουν τη δύναμή τους, αλλά αντίθετα μπορούν γρηγορότερα, ευκολότερα και οικονομικότερα, που σημαίνει αποτελεσματικότερα, να βρουν αναγνώστες.
Τα τελευταία χρόνια δημιουργείται αθόρυβα μια ελληνική ανοικτή λογοτεχνική σκηνή με αρκετούς ιστότοπους και μη εμπορικούς εκδοτικούς οίκους που επιμελούνται και διανέμουν ανοικτά ψηφιακά βιβλία. Εκατοντάδες είναι οι συγγραφείς που έχουν ήδη διαθέσει ελεύθερα τα έργα τους και δεκάδες χιλιάδες οι αναγνώστες που τα έχουν κατεβάσει. Τα ελληνικά e-books είναι εδώ σήμερα και έχουν αρχίσει να τρυπώνουν αυθόρμητα σε ταμπλέτες, κινητά και υπολογιστές. Όποιος αρνείται αυτήν την πραγματικότητα, απλώς εθελοτυφλεί.
Συγγνώμη Γουτεμβέργιε, αλλά έχουμε ήδη προχωρήσει μπροστά. Και μπορεί το όνομα Michael S. Hart να μην γίνει ποτέ τόσο διάσημο όσο το δικό σου, όμως οι ιδέες του και η έμπνευσή του λειτουργούν ήδη καταλυτικά στον κόσμο του βιβλίου που εσύ δημιούργησες. Έχοντας πλήρη επίγνωση τού τι ξεκινούσε τότε, επέλεξε να δώσει το δικό σου όνομα στο εγχείρημά του, πίσω εκεί στο μακρινό 1971.