Ο τεχνοφοβικός (περιοδικό ΜΟΝΟ #2)

#ebookgr (ηχητικό) : τα κείμενα με τις εντυπώσεις των αναγνωστών α’ | β’ | γ’ | δ’ | ε’ ]
Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στο 2ο τεύχος του περιοδικού ΜΟΝΟ, στη στήλη μου για το internet και την τεχνολογία “Ψηφία”. Συμπληρώνει, σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, το άρθρο “Η μυρωδιά του χαρτιού / και τα ηλεκτρονικά βιβλία“, που δημουσιεύτηκε στο ίδιο τεύχος του ΜΟΝΟ.

***
Ο τεχνοφοβικός
Το λεξικό του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη και το λεξικό του Μπαμπινιώτη δεν τον αναφέρουν. Είναι όμως απόλυτα υπαρκτός.
Πίσω από κάθε τεχνολογική εξέλιξη βλέπει κυρίως κινδύνους. Ο πολιτισμός γι’ αυτόν καταστράφηκε μια φορά με την τηλεόραση, για να καταστραφεί και πάλι με τα κινητά, το internet και το ηλεκτρονικό βιβλίο. Κάθε νέα τεχνολογία επικοινωνίας και πληροφορίας φέρνει «αποξένωση», φέρνει «τις στέγες τόσο κοντά» και «τις καρδιές τόσο μακριά». Είναι απλά ένα κόλπο του καπιταλισμού ή/και των Αμερικάνων για να ισοπεδώσουν τον πολιτισμό, κυρίως τον ελληνικό πολιτισμό. Ο ηλεκτρισμός, το τηλέφωνο και το πλυντήριο αντίθετα, καθότι αρκετά παλιά πια, εξαιρούνται. Είναι απλά «αυτονόητα» και «ουδέτερα».
Έχει και ο τεχνοφοβικός τα δίκια του βέβαια. Από την ατμομηχανή στον τηλέγραφο και από την πενικιλίνη ως το internet, η τεχνολογία και η επιστήμη θα μας έσωζαν – αλλά δε μας έχουν σώσει. Κάθε τεχνολογικό προϊόν είναι εμπόρευμα και μιλάει τη γλώσσα του εμπορεύματος: είναι «ολοκαίνουργιο», «επαναστατικό», συγκλονιστικά διαφορετικό από αυτό που βγήκε ένα χρόνο πριν και πρέπει οπωσδήποτε να αγοράσεις το πιο πρόσφατο. Το ποιος θα έχει την «τελευταία λέξη της τεχνολογίας» είναι ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό άθλημα, επίδειξη πλούτου και γνώσεων, όχι απλά τι διευκολύνει τη ζωή μας. Τη νέα τεχνολογία τη βλέπουμε εξάλλου στα ράφια του καταστήματος, κανείς μας δεν έχει ερωτηθεί ή ξέρει πραγματικά τι και πώς πρέπει να παραχθεί.
Ο τεχνοφοβικός όμως δε θα αντιτάξει το τρένο στο αυτοκίνητο, την ηλιακή ενέργεια στην πυρηνική, την αξιοποίηση της τεχνολογίας στον καταναλωτισμό, τις κοινωνικές συνθήκες και τις πολιτικές αποφάσεις στο σωτηριολογικό τεχνολογικό δόγμα, το κοινωνικό αγαθό στο εμπόρευμα. Θα απορρίψει την τεχνολογία.
Οι τεχνοφοβικοί δεν πρέπει να συγχέονται με τους ψηφιακά αναλφάβητους. Τα χρήματα, το επάγγελμα και η ηλικία παίζουν ρόλο, αλλά τεχνοφοβικοί είναι εξίσου και άνθρωποι που έχουν όλες τις δυνατότητες το κόσμου.
Γιατί η τεχνοφοβία δεν είναι η αδυναμία εξοικείωσης ή κατανόησης, είναι η άρνηση και η αποκήρυξή της τεχνολογίας. Είναι να βλέπεις μόνο τον Φρανκεστάιν και ποτέ τον Προμηθέα.