Αποφασιστικό βήμα από το Amazon για να γίνει και ένας ολοκληρωμένος εκδοτικός οίκος

Ο συγγραφέας bestseller βιβλίων “συμβουλών” διάλεξε το Amazon
αντί τον παλιό του εκδότη για το νέο του βιβλίο

Χωρίς να είναι καινούργιο στο χώρο της έκδοσης βιβλίων, το Amazon έκανε ένα αποφασιστικό βήμα για να γίνει και ένας πλήρης εκδοτικός οίκος, ενώ είναι ήδη το μεγαλύτερο online βιβλιοπωλείο ηλεκτρονικών και τυπωμένων βιβλίων. Το Amazon εξέδιδε βιβλία, τυπωμένα, ηλεκτρονικά και audiobooks, σε συγκεκριμένες θεματικές κατηγορίες, όπως τα αστυνομικά και αισθηματικά μυθιστορήματα, ήδη από το 2009 ή βιβλία που υπέβαλλαν οι ίδιοι οι συγγραφείς χωρίς να υπάρχει έγκριση ή επεξεργασία τους από το Amazon ήδη από το 2007. Στα τέλη Μαΐου του 2011 όμως ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός νέου, ολοκληρωμένου εκδοτικού οίκου κάτω από την ομπρέλα του Amazon Publishing, με έδρα τη Νέα Υόρκη, όπου βρίσκονται και τα γραφεία των παραδοσιακών εκδοτών. Η νέα θυγατρική του Amazon δε θα εκδίδει απλώς βιβλία ανεξαρτήτως θεματικής κατηγορίας ή με υψηλές ποιοτικές προδιαγραφές, αλλά θα στοχεύει σε καινούργια βιβλία, από γνωστούς συγγραφείς, που απαιτούν υψηλές προκαταβολές από τους εκδότες και αποτελούν το πιο κερδοφόρο κομμάτι της αγοράς βιβλίων. Χτες ανακοίνωσε ακριβώς την πρώτη τέτοια συνεργασία με τον συγγραφέα Τίμοθι Φέρις (Timothy Ferriss) για το επόμενο βιβλίο του. Και έδωσε νέα τροφή στη συζήτηση για το αν το Amazon και ίσως και άλλα μεγάλα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία θα αντικαταστήσουν στο όχι πολύ μακρινό μέλλον τους παραδοσιακούς εκδότες.
Ο Φέρις γράφει βιβλία “αυτοβοήθειας” και συμβουλών, που απευθύνονται σε νεαρούς άντρες. Όχι ιδιαίτερα γνωστός στην Ελλάδα, αν και το βιβλίο του “Η εβδομάδα των 4 εργάσιμων ωρών.  Μη δουλεύετε 9-5, ζήστε όπου θέλετε, ενταχθείτε στην τάξη των νέων πλουσίων!” έχει μεταφραστεί το 2008 από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος, τα βιβλία του Φέρις είναι από τα μεγαλύτερα bestseller στις ΗΠΑ. Το βιβλίο που μετέφρασε ο Κλειδάριθμος (στα αγγλικά: “The 4-hour Workweek“) έμεινε για περισσότερα από 4 χρόνια στη λίστα με τα bestseller των New York Times, ενώ έχει μεταφραστεί σε 35 γλώσσες. Το βιβλίo για το οποίο συμφώνησε με το Amazon ο Φέρις ανήκει στην ίδια σειρά των “4 ωρών” και θα έχει τίτλο “The 4-hour Chef” και θέμα τη μαγειρική. Θα κυκλοφορήσει τον Απρίλιο του 2012 τυπωμένο, σε εμπλουτισμένη ψηφιακή έκδοση και σε audiobook.
Ο Φέρις δεν απευθύνθηκε καν στον παλιό του εκδοτικό οίκο, τον Crown, θυγατρική του Random House, έναν από τους “Μεγάλους 6” εκδότες των ΗΠΑ, αλλά πήγε κατευθείαν στο Amazon. Κι αν ο επικεφαλής της νέας εκδοτικής προσπάθειας του Amazon, Λάρι Κίρσμπαουμ (Larry Kirshbaum), βετεράνος ατζέντης και πρώην διευθύνων σύμβουλος του εκδοτικού σκέλους της Time Warner (μετέπειτα Hachette), ήταν σχετικά συγκρατημένος για την επιτυχία αυτή, ο ίδιος ο Φέρις προχώρησε σε δηλώσεις όπου υποστήριξε ότι το Amazon και όχι οι παραδοσιακοί εκδοτικοί οίκοι είναι το μέλλον στην έκδοση βιβλίων:
“Η απόφασή μου να συνεργαστώ με το Amazon Publishing  δεν αφορούσε μόνο το με ποιον εκδότη θα συνεργαστώ. Αφορούσε και ποιο είναι το μέλλον των εκδόσεων που θα ήθελα να ασπαστώ. Οι αναγνώστες μου μετακινούνται οριστικά στις ψηφιακές εκδόσεις και μου φάνηκε απόλυτα λογικό να δουλέψω με το Amazon για να προσπαθήσουμε να επανακαθορίσουμε το τι είναι δυνατό. Αυτή είναι μια ευκαιρία για να δείξουμε πραγματικά πώς μπορεί να είναι το μέλλον των βιβλίων και να προσφέρουμε μια ωραία εμπειρία στους αναγνώστες μου, οι οποίοι είναι πάντα η πρώτη προτεραιότητα. Δε θα μπορούσα να είμαι περισσότερο ενθουσιασμένος για αυτό που κάνουμε.”
Πέρα από συγγραφέας πάντως, ο Φέρις διατηρεί έντονη παρουσία στο Twitter (πάνω από 270.000 followers) και είναι επενδυτής σε εταιρείες νέας τεχνολογίας, όπως οι StumbleUpon, Facebook, Digg και  Twitter, ενώ είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός στο να προωθεί ο ίδιος τα βιβλία του. Στοιχεία που βοηθούν να εξηγήσουμε την απόφασή του να στραφεί στο Amazon.

Το περίπτερο του Amazon Publishing, στη μεγάλη έκθεση
BookExpo America, Μάιος 2011

Amazon και εκδότες: φίλοι ή εχθροι;

Η προσπάθεια του Amazon να γίνει ένας πλήρης εκδοτικός οίκος θέτει το ερώτημα αν στην ψηφιακή εποχή του βιβλίου οι παραδοσιακοί εκδότες θα αντικατασταθούν πλήρως από τα βιβλιοπωλεία που θα έχουν τις δικές τους εκδόσεις. Εδώ δεν πρόκειται πλέον για έναν εύκολο τρόπο αυτοέκδοσης, όπως στην πλατφόρμα Kindle Direct Publishing, ούτε για κάποια βιβλία σε συγκεκριμένες κατηγορίες. Το Amazon φιλοδοξεί να αντικαταστήσει τόσο τους ατζέντηδες, που έχουν μεγάλο ρόλο στις ΗΠΑ, όσο και τους εκδότες και επιμελητές σειρών που επιλέγουν τα βιβλία, όλη τη δουλειά της επιμέλειας ή της μετάφρασής τους καθώς και το μάρκετινγκ για την προώθησή τους.
Το Amazon έχει την οικονομική δύναμη και τον όγκο ώστε να μπορεί να δίνει μεγάλες προκαταβολές, που στις ΗΠΑ παίζουν μεγάλο ρόλο και μπορούν να ανέρχονται σε αρκετά εκατομμύρια δολλάρια, Μπορεί επίσης να προωθεί τα νέα βιβλία, τόσο μέσα από το site και τις συσκευές του όσο και έξω από αυτά.
Από την άλλη, οι εκδοτικοί οίκοι έχουν μια σαφώς μεγαλύτερη εμπειρία και εξειδίκευση σε αυτούς τους τομείς, ενώ και τα οικονομικά τους μεγέθη, τουλάχιστον των “6 Μεγάλων” στις ΗΠΑ, δεν είναι διόλου αμελητέα. Ένα μεγάλο μέρος όμως των δραστηριοτήτων τους το εκχωρούσαν ήδη πριν το Amazon και τα e-books σε εξωτερικούς συνεργάτες, ενώ συχνά η επιλογή βιβλίων γίνεται από ανεξάρτητους ατζέντηδες. 
Χαρακτηριστική ως προς το κλίμα που δημιουργείται μεταξύ εκδοτών και Amazon είναι η πρόσφατη δήλωση που έκανε η Βικτώρια Μπάρνσλι (Victoria Barnsley), διευθύνων σύμβουλος του μεγάλου βρετανικού εκδοτικού οίκου HarperCollins (με εξίσου μεγάλη “αδελφή” εταιρεία και στις ΗΠΑ): για τον HarperCollins το Amazon δεν είναι μόνο εχθρός ούτε μόνο φίλος, είναι “frenemy“, εχθρός και φίλος συγχρόνως.
Ένα άλλο πιθανό πρόβλημα είναι πώς ένα βιβλίο που εκδίδεται από ένα βιβλιοπωλείο θα τοποθετείται σε άλλα βιβλιοπωλεία και με τι όρους θα γίνεται αυτό. Ο ρόλος του βιβλιοπωλείου είναι να συγκεντρώνει βιβλία ανεξάρτητα από το ποιος τα έχει εκδώσει. Αντίστοιχο θέμα δημιουργείται και με το ποια βιβλία προωθούνται μέσα στο βιβλιοπωλείο, πού τοποθετούνται κλπ. Το Barnes & Noble, η μεγαλύτερη αλυσίδα “τούβλινων” βιβλιοπωλείων στις ΗΠΑ, π.χ. δέχεται να έχει και τα τυπωμένα βιβλία του Amazon, αν μπορεί να πουλάει και τα ηλεκτρονικά. Για βιβλία που εκδίδει το ίδιο το Amazon θα προτιμούσε όμως τα ηλεκτρονικά βιβλία να είναι δική του αποκλειστικότητα.
Ένα πράγμα πάντως είναι σίγουρο. Όσο και αν με το ηλεκτρονικό βιβλίο γίνεται πολύ πιο εύκολο να εκδώσει κάποιος μόνος του τα βιβλία του, τόσο η δουλειά της επιλογής και της μετάφρασης και επιμέλειας των βιβλίων όσο και της προώθησής τους είναι μάλλον απίθανο να χαθεί στην ψηφιακή εποχή. Το θέμα είναι ποιος θα την κάνει και υπό ποιους όρους θα γίνεται.