@έλληνας λογοτέχνης.gr (Τα Νέα)

Αναδημοσιεύεται στη συνέχεια το άρθρο του Νικόλα Ζώη “@έλληνας λογοτέχνης.gr” στο χθεσινό φύλλο της εφημερίδας “Τα Νέα”. Το έχω “εμπλουτίσει” με ενεργά links για να βρείτε ευκολότερα τα έργα των συγγραφέων που δημοσιεύουν στο internet.

Ασχολούνται με τη λογοτεχνία, τα έργα τους όμως δεν τα βρίσκεις στα βιβλιοπωλεία. Τα βρίσκεις σε blogs, social media και ιστοσελίδες, που ανοίγουν νέες προοπτικές στους επίδοξους έλληνες λογοτέχνες.

«Μου πήρε σχεδόν έξι χρόνια να ολοκληρώσω το πρώτο μου μυθιστόρημα “Johnnie Society”», λέει ο καθηγητής Πληροφορικής Γιάννης Φαρσάρης που εργάζεται στο Ηράκλειο Κρήτης, αλλά διαθέτει το βιβλίο του σε όποιον κάνει κλικ στο johnnie-society.org. «Μερικές αποτυχημένες απόπειρες επαφής με εκδοτικούς οίκους απλώς μου επιβεβαίωσαν τις φήμες για τους πρωτοεμφανιζόμενους γραφιάδες. Ετσι, λόγω της εντατικής ενασχόλησής μου με το Διαδίκτυο, η απόφαση να το διαθέσω ελεύθερα σε ψηφιακή μορφή, ήταν προφανής. Και δεν το έχω μετανιώσει ούτε μια στιγμή, το αντίθετο μάλιστα», λέει και μάλλον αναφέρεται στα 32.000 downloads που σύμφωνα με τον τελευταίο προ ημερών έλεγχό του, έχουν τιμήσει το βιβλίο του εδώ και δυόμισι χρόνια.
Μια παρόμοια εξήγηση δίνει από την Κύπρο και ο εκπαιδευτικός και θεατρικός σκηνοθέτης Γιώργος Στόγιας. «Το “Εαρινό Εξάμηνο” το έγραφα αρκετό καιρό. Ήθελα να βγει προς τα έξω και χτύπησα την πόρτα σε 2-3 εκδοτικούς οίκους. Ηταν όμως ψυχοφθόρα διαδικασία, γεμάτη αναμονή, απογοήτευση. Εψαχνα τρόπο να μιλήσω στον αναγνώστη άμεσα», λέει μιλώντας για το earinoexamino.wordpress.com, το blog στο οποίο ανεβάζει από τον Φεβρουάριο το βιβλίο του. Σε συνέχειες, «γιατί έκρινα ότι ο όγκος του θα ήταν δυσανάλογα μεγάλος σε σχέση με τον ρυθμό του Διαδικτύου». Σήμερα κυκλοφορεί το πέμπτο από τα σαράντα κεφάλαια, και η ηλεκτρονική υπηρεσία issuu.com που του επιτρέπει να τα διαθέτει σε εύχρηστη μορφή, έχει καταγράψει οκτακόσιες αναγνώσεις του πρώτου κεφαλαίου. Γιατί όμως τέτοια επιμονή από τον ίδιο να διαβαστεί; «Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται μετά τον Δεκέμβριο του 2008. Με ώθησε να γράψω η δυσκολία να συζητήσουμε για όσα συνέβησαν και πίστευα ότι φέτος θα ήταν μια χρονιά εξίσου έντονη. Επρεπε λοιπόν να υπάρχει μια συνέχεια από τη συγγραφή μέχρι την έκδοση. Δεν είχε νόημα να περιμένω δύο ή τρία χρόνια».
Εξίσου ανυπόμονη, για διαφορετικό ωστόσο λόγο, φαίνεται και η καθηγήτρια αγγλικών σε σχολείο της Αθήνας Νέβι Κανίνια [αναδημοσιεύονται εδώ], που συνοδεία παλιών ασπρόμαυρων φωτογραφιών αναρτά τα ποιήματά της (η ίδια δεν είναι σίγουρη για τον όρο) στο Facebook. Κρίνοντας από τα «likes», κάθε ποίημά της διαβάζεται από 20-30 ανθρώπους, όχι απαραίτητα τους ίδιους. Εκείνη όμως λέει ότι αν και την ενδιαφέρει η γνώμη των αναγνωστών της, δεν έχει τον χρόνο ή τη ματαιοδοξία να ελέγχει κάθε τόσο τις επισκέψεις. Ετσι κι αλλιώς, από παλιά γράφει κάθε μέρα. «Αν δεν γράψω, θα αρρωστήσω. Κι έτσι, όταν πέρσι ανακάλυψα κουτιά με παλιές οικογενειακές φωτογραφίες, άρχισα αυτό το προσωπικό παιχνίδι. Ισως να φταίει που το Διαδίκτυο σου δίνει τη δυνατότητα να παίξεις με κείμενα και εικόνες, πάντως δεν σκέφτηκα να τα εκδώσω». 
Και αυτοί είναι μόνο τρεις από τους επίδοξους συγγραφείς που κολυμπούν στον ωκεανό της λεγόμενης ανοιχτής, ηλεκτρονικής λογοτεχνίας, των ψηφιακών πεζών ή ποιημάτων δηλαδή, που αναρτώνται στο Διαδίκτυο δωρεάν. Και μάλιστα εδώ και αρκετό καιρό: «Τα ποσοτικά της στοιχεία δεν είναι προσδιορίσιμα», λέει ο Σωκράτης Καμπουρόπουλος από το Παρατηρητήριο Ψηφιακού Βιβλίου του ΕΚΕΒΙ, «όμως η ανοιχτή λογοτεχνία είναι μια ιστορία περίπου δέκα ετών. Η μορφή με τη σελιδοποίηση, τα κεφάλαια, τα εξώφυλλα, εμφανίζεται στην Ελλάδα γύρω στο 2008-09, λίγο πριν από τα εμπορικά e-books. Και οι λόγοι που ένας συγγραφέας μπορεί να αποφύγει να δοκιμαστεί στον παραδοσιακό δρόμο του εκδοτικού οίκου, είναι ένας αρνητικός και ένας θετικός: η δυσκολία να εκδοθείς σε χαρτί και η επικοινωνιακή δύναμη του Iντερνετ». 
Λόγοι δηλαδή που μάλλον οδήγησαν στη δημιουργία ενός πλήθους ελληνικών ανοικτών βιβλιοθηκών και ηλεκτρονικών περιοδικών με διευθύνσεις όπως openbook.gr και onestory.gr (δημιουργίες του Φαρσάρη), booksinfo.gr, poema.gr, vakxikon.gr, poeticanet.com και poiein.gr. Λόγοι όμοιοι ή διαφορετικοί από εκείνους που ώθησαν καταξιωμένους συγγραφείς όπως τον Νίκο Δήμου, τον Μίμη Ανδρουλάκη, τη Νιόβη Λύρη ή τη Λεία Βιτάλη να διαθέσουν ελεύθερα στο Διαδίκτυο ορισμένα παλιότερα έργα τους και άλλους, σαν τον Κυριάκο Αθανασιάδη, να πρωτοδημοσιεύσουν δωρεάν και ψηφιακά το τελευταίο μυθιστόρημά τους.
Από το 1994 πάντως που ο Μπρους Στέρλινγκ διέθεσε ελεύθερα στο Διαδίκτυο το ήδη μπεστ σέλερ «The Hacker Crackdown», πολλοί δρόμοι έχουν ανοίξει για μερικούς ή έχουν κλείσει για κάποιους άλλους. «Σαφώς και πρέπει να υπάρχουν οι αμοιβές της πνευματικής δημιουργίας», τονίζει ο Γιάννης Φαρσάρης, «όμως οι νέες συνθήκες θα γεννήσουν νέα μοντέλα. Μια ματιά στα unbound.co.uk ή kickstarter.com δίνει μια εικόνα από το μέλλον», λέει και συμπληρώνει ότι «το πρόβλημα που έλυσε το Διαδίκτυο, είναι η διανομή. Οι δημιουργοί καθιστούν πλέον το έργο τους προσβάσιμο σε όλους, χωρίς να περάσουν από τα παραδοσιακά κανάλια έκδοσης και διανομής».
Ο Γιώργος Στόγιας από την άλλη, φωτίζει μια διαφορετική διάσταση: «Μια μέρα στο Μετρό, βλέπω μια κυρία που μπαίνει, κάθεται, βγάζει ένα βιβλίο από την τσάντα της και εκείνη τη στιγμή, η ίδια, το βιβλίο, ο χώρος, γίνονται ένα. Είχε τα επόμενα είκοσι λεπτά για να μείνει μόνη της με το αντικείμενο, να το κρατάει στο χέρι της, να το αγγίζει, να γυρίζει σελίδες, να βυθίζεται μέσα του. Κάτι τέτοιο, ο συγγραφέας της ανοιχτής, ηλεκτρονικής λογοτεχνίας, το χάνει».